De adem beter bekeken – deel 1

Ademen. Het is iets dat je op ieder moment van de dag doet. Wat er ook gebeurt. Het houdt je levend en gezond. En het gaat vanzelf. Dus waarom zou je er aandacht besteden? Dat voelt heel onlogisch. En dat is het niet. Dat het vanzelf gaat en daarom geen aandacht behoeft, is een hele begrijpelijke én automatische gedachtegang. Maar wat als we nu eens niet als onszelf, maar als een nieuwsgierige wetenschapper naar onze adem zouden kijken. Of als mijn dochtertje van drie jaar. Dan is er veel meer te ontdekken, dan je op eerste gezicht zou zeggen. In dit blog vertel ik je graag wat je aan je adem hebt als je er eens anders naar kijkt en mee omgaat. En dat is meer dan je denkt!

Wetenschap

Allereerst neem ik je graag even mee in de wetenschappelijke kijk op de functie van de adem. In ons lichaam hebben we een autonoom zenuwstelsel, dat op eigen houtje vitale lichaamsfuncties (ademhaling, spijsvertering, hartslag) en je hormoonhuishouding reguleert. Het bestaat onder andere uit het parasympathische en het sympathische zenuwstelsel. Het parasympathische zenuwstelsel zet het lichaam in ruststand, waarbij omstandigheden gecreëerd worden die de opbouw van weefsel en herstelmechanismen van het lichaam bevorderen. Het sympathische zenuwstelsel zet het lichaam in de actiestand, zeg maar de vecht-vlucht modus. Hierbij gaat de hartslag omhoog en wordt de ademhaling sneller, maar gaat je spijsverteringsstelsel juist weer langzamer werken omdat deze op dat moment minder nodig is.

Naast het autonome zenuwstelsel heb je ook nog een somatisch zenuwstelsel. Dat is het zenuwstelsel waar je ‘zelf’ de controle over hebt en dat allerlei interacties met de buitenwereld reguleert (spraak, beweging) en eveneens je ademhaling. En dat laatste is interessant. De ademhaling is daarmee in feite te zien als een brug tussen deze twee werelden, het autonome en het somatische zenuwstelsel. Dit omdat we de adem dus ook bewust kunnen aansturen, in tegenstelling tot onze hartslag of spijsvertering. Daar ligt dan ook de sleutel als het gaat om bijvoorbeeld een tegengif voor stressklachten.

Je adem is een ontzettend belangrijke tool die je altijd bij je hebt om te zorgen voor meer rust in je lijf en je hoofd. Alles is namelijk met elkaar verbonden zoals je inmiddels begrijpt en je adem is de resetknop. Dat werkt zo: als jij in de stressmodus zit, druk bent, adem je vaak meer dan 15 keer per minuut. Uit onderzoek blijkt dat mensen met een burn-out gemiddeld zelfs 22 keer per minuut ademhalen. Je stress-systeem, het sympathische stelsel staat op ‘aan’. Zodra je rustiger gaat ademen (normale ademhaling is 10 à 15 keer per minuut), zeg je tegen je hoofd èn je lijf: ‘Hé, alles is ok want ik adem rustig. De actiestand kan weer uit’. Zo zet je zelf via de adem je parasympaticus in werking. En dat systeem brengt heel je lijf op alle niveau’s weer in de ruststand.

Zo bekeken is het bewust richten op je eigen adem (iets wat je altijd bij je hebt) een prachtige manier om zelf je invloed te nemen op het moment dat de wereld om je heen je lijkt over te nemen.

Praktijk

Een hele simpele oefening die je overal kan doen, is de 1:2 ademhaling om jezelf tot rust te brengen. Probeer het maar eens gewoon nu terwijl je dit leest. Tel eerst, bij een normale ademhaling, hoeveel seconden je inademt en uitademt. Stel dat je normaal 5 seconden inademt en 5 seconden uitademt, dan adem je nu opnieuw 5 seconden in en verleng je je uitademen naar 10 seconden. Je ademt dus twee keer zo lang uit als in. Doe dat nu de komende 2 minuten.

Je maakt je longen helemaal leeg op de uitademing. Adem daarbij uit door je mond. Omdat dat een beetje onwennig kan voelen en je misschien lucht tekort lijkt te komen door zo lang uit te ademen, helpt het als je je mond tuit. Je blaast dan uit alsof het door een rietje is en je maakt daarbij de ‘f’-klank. Hou dit 2 minuten vol.

Merk op hoe je je voelt na deze 2 minuten durende ademoefening. Verfrist, helder, rustige geest of wellicht voel je iets anders? Dat is allemaal mogelijk. Hoe vaker je even stilstaat bij je adem op een dag, zeker als het spannend of emotioneel voor je is, des te meer je jezelf helpt je lijf (en hoofd) te resetten om de opbouw van spanning en stress tegen te gaan.

Spiritueel

Veel mensen vinden het zweverig of op zijn minst apart om met je adem bezig te zijn. Zeker als je ook nog het energetische of spirituele erbij betrekt, waarbij je middels je adem oude emotionele patronen die in je lijf liggen opgeslagen kan ontladen. Maar als je het simpel houdt, is je adem dus eigenlijk een heel handige en praktische tool om gezond te blijven.

Ben je nou nieuwsgierig geworden naar meer, dan zou ik zeggen ‘stay tuned’. Ik neem jullie in mijn volgende blog daar graag in mee. De adem heeft namelijk nog veel meer mogelijkheden, zowel wetenschappelijk als spiritueel gezien. Of zoals mijn dochter van drie het ziet: het is zo lekker warm en je kan er kusjes mee blazen.

Wie weet wat je er nog meer mee kan, gratis en voor niets! Elke dag weer!